Sinds september 2020 wint Frisia Zout BV zout van onder de Waddenzee, voor de haven van Harlingen. De grote bodemdalingsschotel die daardoor ontstaat geeft aan de rand, in de haven van Harlingen, nog 2 cm bodemdaling.
In 2014 vroeg de vereniging Oud Harlingen de gemeenteraad om niet aan de zoutwinning mee te werken 'totdat onomstotelijk vaststaat dat die geen bedreiging kan vormen voor het monumentale Harlinger erfgoed.' Toen die brief geen effect had organiseerde de vereniging een bijeenkomst met particuliere huiseigenaren, rentmeesters van kerken en plaatselijke, provinciale en landelijke erfgoedorganisaties.
Dat overleg leidde tot de oprichting van de Stichting Bescherming Historisch Harlingen. Doel van de nieuwe stichting is alle soorten schade te voorkomen: materiële schade aan panden, maar ook emotionele en psychische schade, bedrijfsschade én imagoschade aan Harlingen als monumentenstad.
Dinsdagavond 19 november organiseert de Pilot Harlingen weer een avond over de zoutwinning. Het definitieve programma is nog niet bekend, maar een paar ingrediënten al wel:
- Frisia Zout wil een tweede caverne onder de Waddenzee gaan boren. Mag dat, en wat betekent dat voor de bodemdaling op zee en onder de stad. En welke nieuwe ontwikkelingen zijn er verder te melden?
- Het jaarverslag 2023 over de metingen in de binnenstad is uit. Wat leren we van al die meetdata?
De avond vindt plaats in Milûk, Midlumerlaan 24. De toegang is gratis, aanmelden is niet nodig. Nadere informatie volgt.
Het Waddenfonds gaat € 391.784,- bijdragen aan het in kaart brengen van de oorzaken en het tempo van bodemdaling in het Waddengebied. Met innovatieve sensoren wil het kennisproject 'Grip op bodemdaling' het dalen van de bodem lokaal meten en vastleggen. Bodemdaling in het Waddengebied kan grote gevolgen hebben voor landbouw en natuur, zoals een toename van de verzilting, een watertekort en overstromingen.
Bodemdaling heeft uiteenlopende oorzaken, waaronder zout- en gaswinning, inklinking en veenoxidatie. Om meetgegevens te verzamelen worden nieuwe sensoren gebruikt, onder andere in de kuststrook. Zo ontstaat inzicht in snelheid en mate van bodemdaling in het Waddengebied. Het project wil ook helpen innovatieve en betaalbare sensoren te ontwikkelen. De SBHH onderzoekt of er koppeling mogelijk is met de huidige metingen rond de zoutwinning.
Met een brief vraagt de SBHH de Vaste commissie voor Klimaat en Groene Groei om woensdag 2 oktober een motie overeind te houden waarin wordt gevraagd het bewijsvermoeden toe te passen op alle mijnbouwactiviteiten in Nederland. Op dit moment wordt deze 'omgekeerde bewijslast' alleen toegepast in het aardbevingsgebied in Groningen. Eerder nam de Tweede Kamer de motie met een krappe meerderheid aan om dit landelijk uit te rollen.
De huidige schadeafhandeling, door de Commissie Mijnbouwschade, voldoet ook naar mening van de SBHH niet. In 4 jaar wees de Commissie slechts éénmaal schades toe, terwijl vele honderden meldingen werden afgewezen. Op hun beurt zijn nu betrokken schademelders uit Ekehaar teleurgesteld en gefrustreerd, omdat de vergoedingen te laag zijn om de ontstane schade te compenseren.