Mede mogelijk gemaakt door:
Veiligheid voorop!
Sinds september 2020 wint Frisia Zout BV zout van onder de Waddenzee, voor de haven van Harlingen. De grote bodemdalingsschotel die daardoor ontstaat geeft aan de rand, in de haven van Harlingen, nog 2 cm bodemdaling.
In 2014 vroeg de vereniging Oud Harlingen de gemeenteraad om niet aan de zoutwinning mee te werken 'totdat onomstotelijk vaststaat dat die geen bedreiging kan vormen voor het monumentale Harlinger erfgoed.' Toen die brief geen effect had organiseerde de vereniging een bijeenkomst met particuliere huiseigenaren, rentmeesters van kerken en plaatselijke, provinciale en landelijke erfgoedorganisaties.
Dat overleg leidde tot de oprichting van de Stichting Bescherming Historisch Harlingen. Doel van de nieuwe stichting is alle soorten schade te voorkomen: materiële schade aan panden, maar ook emotionele en psychische schade, bedrijfsschade én imagoschade aan Harlingen als monumentenstad.
Nieuws
29 augustus 2025
Minister negeert risico's
Ondanks een negatief advies van het Staatstoezicht op de mijnen (SodM) besloot demissionair minister Hermans van Klimaat en Groene Groei in juni dat zoutwinner Nobian bij Veendam nog 10 jaar mag doorgaan met zout winnen. Deze week gaf ze hetzelfde bedrijf toestemming ook bij Heiligerlee tot 2035 door te gaan, ondanks wederom een negatief advies van SodM.
De bodemdaling door de zoutwinning is relatief klein en gaat waarschijnlijk geen problemen opleveren. SodM is wel bang voor lekkages als er steeds meer zout uit de cavernes wordt gehaald. Verder is Staatstoezicht bezorgd over de fase ná de winning. De cavernes worden dan met grote cementpluggen afgesloten, maar volgens het SodM is onduidelijk of deze methode op termijn veilig is. Het risico op scheurvorming, waarbij pekel ongecontroleerd in de ondergrond kan lekken, wordt volgens het SodM te licht opgevat. De provincie Groningen, de betrokken gemeenten en het waterschap delen die mening.
24 juli 2025
Zoutwinning Waadhoeke afgerond
Om oplossingen mogelijk te maken voor de gevolgen van de zout- en gaswinning in Noordwest-Fryslân werd rond 2008 het project 'GoFraHa' gestart. Deze afkorting staat voor 'GebiedsOntwikkeling Franekeradeel-Harlingen'. De betrokken partijen, waaronder provincie, gemeenten, Frisia Zout en gaswinner Vermilion, legden samen ca. 48 miljoen euro voor de maatregelen op tafel.
Het meeste geld is besteed aan compensatie van boeren en aan weg- en oeveronderhoud. Om de bodemdaling te compenseren werden onder meer vier bruggen verhoogd en vernieuwd en kwamen er 2 nieuwe gemalen. Verder werd een reeks aan andere projecten gerealiseerd zoals 35 kilometer aan natuurvriendelijke oevers, de aanleg van twee vispassages en het verbreden van 20 kilometer sloten. Ook gingen de dorpskernen van Tzummarum, Oosterbierum, Sexbierum en Wijnaldum op de schop. Nu, na 17 jaar, is de laatste één miljoen euro onder de dorpen verdeeld, waarmee het schadeherstelproject ten einde is gekomen.
08 juli 2025
Zoutwinning 'nu' geen nationaal belang
Het kabinet heeft TNO de economische en maatschappelijke waarde van zout laten onderzoeken. In 2023 publiceerde TNO al een maatschappelijke kosten-batenanalyse over opslag van waterstof in zoutcavernes. Het kabinet ziet daar veel potentie in. Om die reden is overwogen zoutwinning 'van nationaal belang' te verklaren. Met zo'n status is het Rijk bevoegd om de aanleg van cavernes in een omgevingsplan toe te laten. Met deze zogenoemde 'doorzettingsmacht' kan de landelijke overheid de lokale en provinciale overheden dus 'overrulen'.
Zo ver wil het kabinet (nog) niet gaan, schrijft de minister nu. Het kabinet hecht immers ook het belang van een goede, open en transparante samenwerking met decentrale overheden. 'Het inzetten van projectprocedures (...) past daar niet bij'. Tegelijk met dit besluit is een achtergronddocument over het belang van zoutwinning gepubliceerd. Klik hier om dat te lezen.